orhan bey

1326-1359 yillari arasinda tahta kalmis osmanli padisahi.
http://www.geocities.com/sultansaher/sultan2.htm

osmanli padisahlarinin ikincisi.


saltanati: 1326-1360
babasi: osman bey - annesi: mal hatun
dogumu: 1281 vefati: 1360

sultan osman gazi’nin oglu olup, dedesi ertugrul gazi’nin vefat ettigi 1281 senesinde sogut’te dogdu. kucuk yastan itibaren tam bir disiplin ve intizam ile istikbalin beyi olacak sekilde yetistirildi. seyh edebali ve dursun fakih gibi alimlerden ilim ogrenip, feyz aldi. gencliginden itibaren bizans tekfurlariyla olan gazalara katildi. kumandanlik ve devlet idaresi konularinda bilgi ve tecrube kazandi. babasinin yasliligi dolayisiyla 1324’ten itibaren devlet idaresinin basina gecti. osman gazi, onu bursa’nin fethiyle gorevlendirdi.

orhan bey’in 1326’da bursa’yi fethi sirasinda osman gazi vefat etti. babasinin nasini bursa’da gumuslu kumbet’e naklettikten sonra osmanli devleti’nin ikinci sultani olarak tahta gecti ve devlet merkezini yenisehir’den bursa’ya nakletti.

bundan sonra fetih ve gaza hareketlerine hiz veren orhan gazi, 1329’da bizans kuvvetlerini pelakanon’da agir bir yenilgiye ugrattiktan sonra 1330’da iznik’i aldi. devletin gecici merkezi haline getirilen iznik sehri imar edilerek, islamî eserlerle suslendi. orhan gazi, iznik’in en buyuk kilisesini camiye cevirerek burada cuma namazi kildi.

fetih hareketlerine devam eden orhan gazi, 1331’de tarakli, mudurnu ve goynuk kasabalarini, 1333’de gemlik, 1336’da kirmasti, mihalic ve ulubat kasabalarini zaptetti. 1337’de izmit’in fethi ile kocaeli yarimadasinin tamami osmanlilarin eline gecti.

1353’te bizans’taki ic karisikliklardan faydalanan orhan gazi, gelibolu’da cimbe kalesine sahip oldu. bu, osmanlilarin rumeli’ye gecerek bolgeyi tanimalari ve gelecekteki fetihleri bakimindan onemli rol oynadi. nitekim oglu suleyman pasa’yi rumeli’deki kuvvetlerin basina tayin eden orhan gazi, bolayir’dan tekirdag’a kadar olan bolgeyi fethettirdi.

diger taraftan anadolu’da da birligi saglama calismalarina hiz veren orhan gazi; karesiogullarindan 1345’te balikesir’i, 1350’de ise bergama ve edremit’i, eretna beyliginden de 1354’te ankara’yi aldi.

orhan gazi, buyuk oglu suleyman pasa’nin 1359’da bir av sirasinda attan duserek vefat etmesi uzerine uzuntusunden hastalandi ve 1360 yilinda vefat etti. bursa’daki gumuslu kumbet’e defnedildi. yerine oglu i. murat gecti.

sahsiyeti nesillere ornek mahiyette olan orhan gazi, halim-selim olup, son derece merhametliydi. kolay kizmaz, kizinca da belli etmezdi. askerlerini ve tebeasini kendisinden fazla korurdu. cok adildi. "adaletin en kotusu gec tecelli edenidir. sonunda hukum isabetli olsa geciken adalet zulumdur." buyururdu. orhan gazi’nin islam ahlakina hayran olup, adaletine gipta eden hiristiyanlar kendi soyundan ve dininden hanedanlarin yerine, osmanli idaresini tercih ederlerdi.

orhan gazi devrinde fethedilen beldeler ilmî, mimarî ve sosyal tesislerle suslendi. iznik fethedilince, manastirini medreseye cevirterek ilk osmanli medresesini kurdu. yine iznik’te yaptirdigi imaretin acilisinda kendi eliyle fakirlere ve gazilere as dagitti. ahalisinden muslim ve gayr-i muslim hic kimsenin ac kalmamasina gayret etti.

cihattan vazgecmez ve emri altindakileri devamli allahu tealanin dinini yaymaya tesvik ederdi. oglu murat gazi’ye "ogul! cennet mekan babam osman gazi han bir avuc topragi beylik yapti. biz allah’in izniyle beyligi sultanliga cevirdik. sen daha da buyugunu yapacaksin! osmanli’ya iki kita uzerine hukmetmek yetmez. zira i’la-yi kelimetullah (allahu tealanin ismi serifini yuceltmek, islamiyet’i yaymak) azmi iki kitaya sigmayacak yuce bir azimdir." diyerek son vasiyetini yapmistir.

osmanlı beyliğini teşkilatlandırarak osmanlı devleti haline getiren osmanlı padişahı.

(bkz: şehzade süleyman)

bu dönemde;
ilk kez akçe(gümüş para)bastırıldı
yaya ve müsellem adında ilk düzenli ordu kuruldu.
ilk kez divan teşkilatı kuruldu
ilk vezir ataması yapıldı
ilk medrese yapıldı.(izmit’te)
ilk saray yapıldı.

bu dönemde ilk osmanlı medresesi izmit’te değil iznik’te açılmıştır.

tarihte ismi orhan gazi olarak geçse de, halk arasında orhan bey olarak bilinen lider, osmanlı beyliği’ne 1326-1359 tarihleri arasında 33 sene boyunca hükmetmiştir.

5 erkek 1 kız çocuğu babası idi.